Op deze pagina vind je extra informatie die bij het voorbereiden van de tentoonstelling verzameld werd en gedeeltelijk wel en niet op het tentoonstellingspaneel van Milly terecht kwam. Update: december 2016.
|
Milly's laatste woonadres in Zwolle |
|
Milly's laatste week in Amsterdam
Milly woonde het grootste deel van haar verblijf in Nederland in Zwolle. De laatste maanden van haar leven bracht ze door in Amsterdam bij het pleeggezin Cohen-Brandon aan het Boerhaaveplein 16 II. Volgens de cartotheek van Westerbork kwamen de leden van het gezin Cohen-Brandon op 8 april 1943 in Westerbork aan. Alleen Milly, haar broer Alfred Strauss en haar pleegzusje Margaretha Cohen waren daar niet bij. Milly en Margaretha komen op 15 april 1943 in Westerbork aan vanuit de Plantage Prinsenlaan 7. Nadat beiden aan de razzia op het gezin Cohen-Brandon aan het Boerhaaveplein 16 II waren ontsnapt, hebben ze dus nog een week hun toevlucht elders gezocht. Mogelijk in de Plantage Prinsenlaan 7, waar ze zijn opgepakt. Alfred Strauss wist wel uit handen van de nazi's te blijven en overleefde de oorlog.
De kaart van Sobibor vergroot
Hieronder zie je een afbeelding van de maquette van het vernietigingskamp Sobibor die is opgesteld in het Herinneringscemtrum Kamp Westerbork. Om de maquette te kunnen maken is gebruik gemaakt van getuigenissen van overlevenden. Het kamp werd na een opstand van de gevangenen in het werkkamp door de nazi's vernietigd in november 1943. Voor meer informatie over Sobibor: klik hier of klik hier.
Milly's kaart bij de Joodsche Raad
De Duitse bezetter dwong de Joodse gemeenschap in ons land de “Joodsche Raad” op te richten. Die Joodsche Raad moest een organisatie opzetten om veel van de Duitse, anti-joodse maatregelen te helpen uitvoeren. De Raad registreerde de persoonsgegevens van elke Joodse Nederlander in een kaartsysteem. Op de kaarten werd ook informatie gezet over iemands verblijf in Westerbork en pogingen uitstel van deportatie te verkrijgen. Na de oorlog gebruikte het Nederlandse Rode Kruis het kaartsysteem bij het vaststellen van de lotgevallen van de Nederlandse Joden. Later werden de kaarten ook gebruikt bij het verifiëren van claims op compensatie en reparatie. Hiervan werd aantekening gehouden op de oorspronkelijke kaarten.
Dit is de kaart van Milly.
Welke informatie staat er op de kaart van Milly?
- Naam, (onderduik)adres in Amsterdam en geboortedatum.
- Datum van aankomst in Westerbork met nummer van de barak uiterst rechtsboven.
- Na de oorlog ingevuld: deportatiedatum uit Westerbork diagonaal (nauwelijks leesbaar) en dossiernummer Rode Kruis midden boven.
De familie van Milly
|
|
Ouders
Broer en zus
|
|
Medaillon met foto’s van haar kinderen, dat Lilly Strauss in het getto van Riga vervaardigde en tijdens haar gevangenschap op haar lichaam droeg. |
Het gezin Strauss na de oorlog
Milly's broer Alfred dook onder en maakte in Limburg de bevrijding mee. Haar zusje Gertrud overleefde met haar tweede pleeggezin in Apeldoorn. Joseph en Lilly Strauss doorstonden het getto van Riga en daarna verschillende kampen. In de herfst van 1945 zagen de vier overgebleven gezinsleden elkaar weer in Zweden. In maart 1946 vertrokken zij naar de USA.
Bezoek van Alfred Strauss aan Zwolse synagoge
Op zaterdag 1 april 2017 bracht Alfred Strauss, op 86-jarige leeftijd, een bezoek aan de synagoge van Zwolle waar speciaal voor hem het portret van zijn zuster Milly was opgesteld. Alfred was in Nederland ter gelegenheid van de onthulling van een monument in Brunssum voor kinderen die daar, zoals Alfred, ondergedoken hadden gezeten. Op de foto's zie je Alfred in de synagoge.
| |
|
Literatuur
- E. Sternberg-Siebert, Jüdisches Leben im Hünfelder Land, Die Familie Joseph Strauss in Hünfeld – Jewish Life in the County of Huenfeld, The Joseph Strauss Family in Huenfeld (Fulda 2006).
Bronnen
- www.dokin.nl/deceased-children/emilie-strauss-born-23-mar-1927?A=SearchResult&SearchID=2091040&ObjectID=4831233&ObjectType=35
- http://www.hassia-judaica.de/Lebenswege/Deutsch/Strauss_Joseph/index.html#inhaltsverzeichnis1.html
- Mededelingen: José Martin (Herinneringscentrum Kamp Westerbork); Mirjam Mijatovich-Keesing.
Afbeeldingen op de vorige pagina
- Portret Emilie Strauss: Archief Alfred Strauss.
- Kristallnacht synagoge Baden-Baden in vlammen: Yad Washem Photo Archives, 213BO5.
- Milly met pleegmoeder en fiets: Archief Alfred Strauss.
- Maquette Sobibor (klein): Herinneringscentrum Kamp Westerbork.
Afbeeldingen op de deze pagina
- Kristallnacht winkelpui: Bundesarchiv, Bild 146-1970-083-42. Foto o.Ang., November 1938.
- Kinderen Strauss: Archief Alfred Strauss.
- Sassenstraat 26: Foto Peter van ’t Riet/bewerking Dammis Baan.
- Maquette Sobibor (groot): Herinneringscentrum Kamp Westerbork.
- Gezin Strauss: Archief Alfred Strauss.
- Medaillon: Archief Alfred Strauss.
- Foto's Alfred Strauss in 2017: Piet den Otter.
- Kaart Joodsche Raad: www.oorlogslevens.nl