Salomon (Sam) Elte werd in 1889 te Alkmaar geboren en trouwde in 1919 met de niet-Joodse onderwijzeres Fijtje Heijselaar. Hij werd leraar Nederlands en Geschiedenis aan de Rijks-HBS in Zwolle. Bij het begin van de oorlog was hij 51 jaar.

Vanaf november 1940 mochten Joodse ambtenaren hun functie niet meer uitoefenen. Ook Sam werd geschorst. Vanaf september 1941 moesten Joodse kinderen verplicht naar aparte Joodse scholen, waar alleen Joodse leraren lesgaven. Aan de Thorbeckegracht 11 werd het Joodsch Lyceum gevestigd, waarvan Sam rector werd. Later was hij dat ook in Enschede. Eind 1942 hielden beide scholen geleidelijk op te bestaan, omdat leerlingen en docenten gedeporteerd werden of onderdoken.

Vanaf maart 1942 mochten Joden en niet-Joden niet meer met elkaar trouwen. Eerder gemengd gehuwde Joden, zoals Sam, waren vrijgesteld van deportatie. Hun kinderen kregen de status van halfjoden. Dit betekende echter niet dat het gezin Elte ongemoeid de oorlog doorkwam.

Als represaille vanwege de landelijke April-Mei-stakingen in 1943 gijzelde de Sicherheitsdienst 26 Zwollenaren, onder wie Sam. Hij werd op 3 mei afgevoerd naar het concentratiekamp Vught. Daar heeft hij nog contact gehad met zijn zoon Salomon, ook Sam genoemd, die was gearresteerd wegens illegale activiteiten. Sam junior werd op 9 mei overgebracht naar het doorgangskamp Westerbork en op 18 mei gedeporteerd naar het vernietigingskamp Sobibor. Daar is hij op 21 mei vermoord. Sam senior werd op 27 juli van dat jaar weer vrijgelaten uit Vught en dook onder.

Na de bevrijding kreeg Sam zijn functie aan de Rijks-HBS terug. Hij was een gewaardeerd leraar. In 1955 overleed hij in Zwolle.

Voor extra informatie bij dit portret klik hier.

Copyright: Stichting Judaica Zwolle 2016